
Το Χρώμα: Τι άραγε είναι;
Κάθε μέρα παρατηρούμε γύρω μας στην φύση πολλά χρώματα και συνδυασμούς αυτών, συζητάμε και λέμε με τους διπλανούς μας ότι εκείνο το αντικείμενο που είδα έχει το τάδε χρώμα, το άλλο αντικείμενο έχει το άλλο χρώμα. Αναρωτηθήκατε ποτέ όμως τί είναι το χρώμα;
Το χρώμα, λοιπόν, αποτελεί ένα στοιχείο της καθημερινότητάς μας. Μεγαλώνουμε και ζούμε με τα χρώματα. Το εκλαμβανόμενο χρώμα από το ανθρώπινο μάτι κάποιου αντικειμένου καθορίζεται ουσιαστικά από την φύση του φωτός που αντανακλάται από αυτό.
Το ακτινοβολούμενο αντικείμενο στο παραπάνω σχήμα αντανακλά το φώς. Αυτή την αντανάκλαση αντιλαμβάνεται και μεταφράζει ο άνθρωπος. Το ορατό φως είναι συγκροτημένο από ένα σχετικά περιορισμένο εύρος συχνοτήτων μέσα στο σύνολο του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος. Ένα σώμα που αντανακλά με τον ίδιο τρόπο (προσδίδει ίσες ποσότητες φωτός) όλα τα μήκη κύματος του ορατού φάσματος εμφανίζεται λευκό. Ωστόσο ένα σώμα εμφανίζεται να έχει μια συγκεκριμένη χρωματική απόχρωση αν ευνοεί ένα περιορισμένο εύρος του οπτικού φάσματος. Τα αντικείμενα π.χ που εμφανίζονται με πράσινο χρώμα αντανακλούν το φως εκείνο που το μήκος κύματος κυμαίνεται κυρίως στο φάσμα των 500-570 nm ενώ απορροφούν το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας του υπόλοιπου φάσματος.
Στο παραπάνω σχήμα λοιπόν, το αντικείμενο, ακτινοβολείται από μιά ηλεκτρομαγνητική πηγή. Το αντικείμενο αντανακλά την ακτινοβολία προς τον
άνθρωπο. Ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η αντανάκλαση της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας είναι εν’μέρη υπεύθυνος για τον τρόπο αντίληψης του χρώματος από τον άνθρωπο.
Η αντανάκλαση καθορίζεται από τις ιδιότητες του υλικού του αντικειμένου.Οι παράγοντες που είναι κύρια υπεύθυνοι γι΄αυτό είναι:
- Το εύρος ζώνης συχνοτήτων ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που αντανακλά το αντικείμενο. Το αντικείμενο ακτινοβολείται με ορατό φώς από ολόκληρο το εύρος συχνοτήτων. Ποιές συχνότητες αντανακλούνται εξαρτάται από την φυσική και χημική δομή του αντικειμένου και από τις συχνότητες που αποροφά.
- Η ένταση της αντανάκλασης των συχνοτήτων που αντανακλούνται.
Αυτό που κοινώς αναφέρεται ως χρώμα ενός αντικειμένου είναι, στην πραγματικότητα, η αντίληψη του ανθρώπου της ηλεκτρομαγνητηκής ακτινοβολίας.
Εξαιτίας της δομής του ανθρώπινου ματιού όλα τα χρώματα θεωρούνται συνδυασμοί των τριών βασικών χρωμάτων (primary colours):
Κόκκινο (RED)
Πράσινο (GREEN)
Μπλε (Blue)
Τα βασικά χρώματα μπορούν να αναμιχθούν ώστε να παραχθούν τα δευτερεύοντα χρώματα (secondary colours):
Ματζέντα (κόκκινο και μπλε)
Κυανό (πράσινο και μπλε)
Κίτρινο (κόκκινο και πράσινο)
Ο συνδυασμός των τριών βασικών χρωμάτων ή ενός δευτερεύοντος με το αντίθετο βασικό, παράγουν το λευκό χρώμα αν αναμιχθούν με συγκεκριμένες εντάσεις φωτός.
Οι τρεις βασικές ποσότητες που χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν την ποιότητα της πηγής χρωματικού φωτός είναι η ακτινοβολία (radiance), η φωτεινότητα (luminance) και η λαμπρότητα ( brightness). H ακτινοβολία είναι το τελικό ποσό ενέργειας που εκπέμπεται από την πηγή του φωτός και μετράται σε W. H φωτεινότητα δίνει μια μέτρηση του ποσού της ενέργειας που λαμβάνει ο
παρατηρητής και μετρίεται σε lumens.
Τα χαρακτηριστικά με τα οποία γίνεται ο διαχωρισμός μεταξύ των χρωμάτων είναι η λαμπρότητα (brightness), η απόχρωση (hue) και η χρωματική καθαρότητα ή ποσότητα χρώματος (saturation). Η λαμπρότητα ενσωματώνει την αχρωματική έννοια της έντασης του φωτός. Η απόχρωση είναι ένα χαρακτηριστικό άμεσα εξαρτώμενο από το υπερέχον μήκος κύματος μέσα σε ένα μίγμα από κύματα φωτός. Η απόχρωση δηλαδή αντιπροσωπεύει το υπερισχύον χρώμα που εκλαμβάνεται από έναν παρατηρητή. Όταν δηλαδή λέμε πως ένα αντικείμενο είναι κόκκινο αυτό που εκφράζουμε είναι η απόχρωσή του. Η χρωματική καθαρότητα αναφέρεται στην σχετική αγνότητα ή στο ποσό του λευκού φωτός όταν αυτό αναμειγνύεται με μια απόχρωση. Χρώματα όπως το κόκκινο, το πράσινο, το μπλε έχουν πλήρη χρωματική καθαρότητα. Ο βαθμός της χρωματικής καθαρότητας είναι αντιστρόφως ανάλογος με την ποσότητα του λευκού φωτός. Η απόχρωση (hue) και η χρωματική καθαρότητα (saturation) μαζί ονομάζονται χρωματικότητα (chomaticity).
πηγή: xartofillis.gr