Σχέδιο μερικής αποκατάστασης των κύριων και επικουρικών συντάξεων, μετά την καθίζηση που υπέστησαν λόγω του PSI το 2012, για τους 81.849 μη ενεργούς ασφαλισμένους του Ενιαίου Ταμείου Ανεξάρτητα Απασχολούμενων (δικηγόρους, γιατρούς, μηχανικούς κ.λπ.), μέσω της αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του, προωθεί το υπουργείο Εργασίας, σύμφωνα με έγκυρες πηγές του «Κ» από την οδό Σταδίου.

Μια τέτοια «αποκατάσταση» θα μπορούσε, σε ετήσια βάση, σύμφωνα με κορυφαίο υπηρεσιακό στέλεχος του υπ. Εργασίας, να οδηγήσει σε αύξηση έως 10% στα ετήσια έσοδα του ΕΤΑΑ, αποτρέποντας, αν μη τι άλλο, νέες μεγάλες μειώσεις στις συντάξεις ή νέες αυξήσεις στις εισφορές το 2015, που θα είναι το έτος της «μεγάλης δομικής αλλαγής» στο ασφαλιστικό σύστημα. «Δεν αποκλείεται ακόμα και κάποια αύξηση στις συντάξεις των συγκεκριμένων επαγγελματιών», λένε από το υπ. Εργασίας.

Η «καυτή πατάτα» της αποφυγής ενός νέου «τσεκουριού» στις αποδοχές των ασφαλισμένων του ΕΤΑΑ τον επόμενο χρόνο βρίσκεται πλέον στα χέρια του νέου υπουργού Οικονομικών, κ. Γκίκα Χαρδούβελη, ο οποίος προΐσταται ουσιαστικά του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) και καλείται από τον υπ. Εργασίας, κ. Γιάννη Βρούτση, να «τρέξει» την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των Ταμείων.

Οι ελπίδες που έχει εκφράσει η Τράπεζα της Ελλάδας για την ανάκαμψη της αγοράς των επαγγελματικών ακινήτων ήδη από φέτος έχουν αναπτερώσει και τις προσδοκίες της διοίκησης του ΕΤΑΑ. «Αυτό είναι το οικονομικό καταφύγιο για τα Ταμεία, καθώς συνεχίζεται η οικονομική στασιμότητα, οι τρέχουσες εισφορές σέρνονται και οι ρυθμίσεις παλαιότερων οφειλών έχουν αρχίσει να μην αποδίδουν», λένε με εμφανή αγωνία αρμόδια υπηρεσιακά στελέχη στην οδό Νίκης. Γι΄ αυτό η εφαρμογή αυτού του μέτρου θεωρείται στο υπ. Εργασίας «πιλοτική» για τα υπόλοιπα Ταμεία, που στενάζουν από τη χρηματοδοτική ασφυξία. Αυτό αναφέρουν από το υπουργείο Εργασίας, σημειώνοντας πως οι αρμόδιες υπηρεσίες στην οδό Νίκης, κατά τους τελευταίους μήνες, έχουν στείλει τρεις επιστολές προς το ΥΠΟΙΚ. Το υπ. Εργασίας «πατά» στο άρθρο 4 του προτελευταίου Μνημονίου, λένε οι ίδιες πηγές, για να εγείρει αυτές τις αξιώσεις.

Με αυτές τις επιστολές από την οδό Σταδίου προς την οδό Νίκης, οι υπηρεσιακοί συνεργάτες του κ. Βρούτση ζητούν κατεπειγόντως την άμεση αξιοποίηση των ακινήτων του ΕΤΑΑ, τα οποία έχουν ενταχθεί στο χαρτοφυλάκιο του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ). Οι ίδιες πηγές αναφέρουν πως οι στόχοι αυτής της αξιοποίησης είναι δύο:

1. Η αποκατάσταση των υπέρογκων ζημιών τις οποίες υπέστησαν τα αποθεματικά του ETAA από το «κούρεμα» που έφερε το PSI (Μάρτιος 2012) στους κατόχους των ελληνικών κρατικών ομολόγων, μαζί και στους κλάδους ασφάλισης γιατρών, δικηγόρων και μηχανικών.

2. Η αποφυγή νέων μειώσεων συντάξεων των μη ενεργών ασφαλισμένων (σ.σ.: συνταξιούχοι) ή αυξήσεων στις ασφαλιστικές εισφορές των ενεργών ασφαλισμένων, δηλαδή των εργαζομένων (π.χ., στο ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ).

Από το ΥΠΟΙΚ και ευρύτερα το νέο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, σύμφωνα με πληροφορίες του «Κ», δείχνουν να συμμερίζονται απολύτως την αγωνία της διοίκησης του ΕΤΑΑ και της πολιτικής ηγεσίας του υπ. Εργασίας, καθώς ειδικά αυτήν την περίοδο αναζητούνται όσο το δυνατό «δημοσιονομικά ουδέτεροι» τρόποι ελάφρυνσης των μισθωτών και των συνταξιούχων, μετά το μπαράζ μειώσεων που υπέστησαν οι αποδοχές τους την περίοδο 2010-2013. Εξάλλου, στην κυβέρνηση υπάρχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ασφαλιστική-συνταξιοδοτική τύχη αυτών των επαγγελμάτων, λόγω του γεγονότος ότι ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του πολιτικού κόσμου ασκούσε τις ίδιες οικονομικές δραστηριότητες.

Η ελάφρυνση αυτή, μάλιστα, πρέπει να επιτευχθεί, καθώς βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία ενοποίησης όλων των κλάδων ασφάλισης σε ένα Εθνικό Ασφαλιστικό Ταμείο (ΕΑΤ). Το ΕΑΤ πρέπει να έχει τεθεί σε λειτουργία έως τα τέλη του 2015, σύμφωνα με όσα προβλέπει το Μνημόνιο, και αναμένεται να προκαλέσει ορισμένες απώλειες –όπως ήδη φάνηκε από τη μείωση συντάξεων του ΕΤΕΑ από την 1η Ιουλίου– για τους ασφαλισμένους, ενεργούς και μη.

Ήδη ο κλάδος ασφάλισης των μηχανικών στο ΕΤΑΑ (ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ) βρίσκεται στα… κάγκελα εν όψει της εφαρμογής του νόμου 3986/2011, σύμφωνα με την οποία προκύπτει αύξηση έως 28% στις ασφαλιστικές εισφορές από το α΄ εξάμηνο του 2014. Η διοίκηση του ΕΤΑΑ έχει ήδη παρατείνει την πληρωμή των εισφορών του προηγούμενου εξαμήνου μέχρι τις 31 Αυγούστου του τρέχοντος έτους, επιχειρώντας να μετριάσει τις αντιδράσεις των ασφαλισμένων μηχανικών, αλλά περιμένοντας και κάποια τολμηρή κίνηση από πλευράς ΥΠΟΙΚ, όπως εκείνη που ζητά μετ’ επιτάσεως το υπ. Εργασίας (σ.σ.: αξιοποίηση ακίνητης περιουσίας).

Ο μεγάλος χαμένος

Το ΕΤΑΑ αποτέλεσε αναμφίβολα το πιο χαμένο ασφαλιστικό ταμείο από το PSI, καθώς έχασε 3,5 δισ. ευρώ από το χαρτοφυλάκιο ονομαστικής αξίας του, λένε από το υπ. Εργασίας.

Να σημειωθεί πως, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου, οι συνολικές απώλειες των ασφαλιστικών ταμείων από το PSI ανήλθαν σε 6 δισ. ευρώ. Με άλλα λόγια, οι 82.000 περίπου συνταξιούχοι γιατροί, δικηγόροι και μηχανικοί επί συνόλου… 2,4 εκατομμυρίων συνταξιούχων υπέστησαν σχεδόν τα 2/3 των απωλειών του PSI πάνω στο ασφαλιστικό σύστημα. Το υπόλοιπο μέρος των ζημιών του PSI το «πλήρωσε» το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ).  Οι απώλειες αυτές δεν καλύφθηκαν με την κατάργηση της 13ης και 14ης σύνταξης, την οποία υπέστησαν και οι εν λόγω συνταξιούχοι, καθώς από το υπ. Εργασίας εκτιμάται πως κάθε χρόνο το ΕΤΑΑ εξακολουθεί να «χάνει» 80-90 εκατ. ευρώ από τους τόκους των ελληνικών κρατικών ομολόγων (10% ετησίων εξόδων), που προφανώς δεν εισπράττει πλέον, αν και έτσι προέβλεπε.

Στις μεσοπρόθεσμες προβολές του ΕΤΑΑ πριν από το 2012 είχαν προϋπολογιστεί τα έσοδα από τους τόκους των ελληνικών κρατικών ομολόγων και για τα επόμενα χρόνια, διασφαλίζοντας, έτσι, τη βιωσιμότητα του Ταμείου. Το σενάριο αυτό προφανώς κατέρρευσε αιφνιδίως, λόγω του PSI, αφήνοντας μια αντίστοιχη «τρύπα» 10% στο εν λόγω ταμείο. Ενδεικτικά αναφέρεται πως, βάσει των στοιχείων που παρέχει το πληροφοριακό σύστημα «Ήλιος», τα τρέχοντα μηνιαία έξοδα του ΕΤΑΑ για την πληρωμή των συντάξεων ανέρχονται σε περίπου 68 εκατ. ευρώ., δηλαδή λιγότερα από τις ετήσιες απώλειες στα αποθεματικά του Ταμείου λόγω PSI. Συνεπώς, το PSI έκοψε πάνω από… μία σύνταξη στο ΕΤΑΑ, την ίδια ώρα που τα επαγγέλματα του μηχανικού ή του γιατρού εξακολουθούν να βυθίζονται στην κρίση, προξενώντας συνεχείς μειώσεις στα έσοδα από ασφαλιστικές εισφορές.

Η παρατεταμένη κρίση στον οικοδομικό κατασκευαστικό τομέα και η όλη αναστάτωση που έχει προκληθεί στην υγεία –ιδίως μετά την κατάργηση του ΕΟΠΥΥ– έχουν «στριμώξει» οικονομικά γιατρούς και μηχανικούς, αντίστοιχα. Αντίθετα, λίγο καλύτερες επιδόσεις δείχνει ο κλάδος ασφάλισης των δικηγόρων, μιας και το επάγγελμά τους δείχνει να αντέχει κάπως περισσότερο.